Vakantie betekent voor mij ontdekken: van nieuwe landen over culturen tot nieuwe smaken. Leuk te zien is dat smaak vaak cultureel bepaald is. Zo houden Spanjaarden over het algemeen bijvoorbeeld van zoet (bolleria) en Fransen van hartig bij het ontbijt (Frans brood met kaas).
Maar ook dichterbij huis kan je ontdekkingen doen. Zo trok ik vorige week met enkele collega’s naar Hasselt (B). Daar deden we de bekende ‘smaakroute’. We startten in de smaakkamer waar we de smaakbarometer zorgvuldig invulden. Daaruit volgde een smaakprofiel. Heel leuk vond ik de tips voor bijhorende streekproducten die we ter plaatse konden degusteren. Na een heerlijk glaasje Limburgse schuimwijn trokken we naar de volgende locatie op de smaakroutekaart: het jenevermuseum. Onderweg leidde de route ons naar onder meer een heerlijke chocoladebar, een authentieke speculoosbakker en een fancy espressobar. Om de verkenningstocht met smaak af te sluiten, kregen we op vertoon van onze smaakpas nog een lekker glaasje in de smaakkamer. 
De volgende bestemmingen op mijn lijstje? Zonder twijfel Amsterdam en Leuven, respectievelijk de Nederlandse en Belgische stad van de smaak 2009. Benieuwd wat de (smaak)verschillen zijn!
Op smaakroute
authentic flavours on top
In België is het megahot: de speculaaspasta. Een boterhampasta op basis van ... jawel ... speculaas. In de krant las ik over het waarom van het succes van dit authentiek kruidig koekje dat nu ook in ijs en zelfs in jenever wordt verwerkt.
De reden waarom dit ouderwetse koekje erin geslaagd is om een hype te veroorzaken, heeft volgens smaakspecialisten te maken met nostalgie. Speculaas zou ons meenemen naar onze kindertijd en associaties oproepen van gezelligheid. In moeilijke tijden (al crisis wat de klok slaat) zoeken consumenten naar authenticiteit.
Een voedingshistoricus heeft dan weer een andere uitleg klaar: de heropleving van regionale specialiteiten zou een reactie zijn op de globaliseringsgolf van de jaren '90. Grootste voorbeeld daarvan is ongetwijfeld Mc Donalds. Bewegingen als terroirs in Frankrijk of slow food in Italië staan daar haaks op. Het succes toont dat authenticiteit in opmars is.
Weet je wat ik denk? Dat het gewoon gaat om smaak. Dat een klassieker nog steeds bestaat, is te danken aan haar smaak. Nu die ook in een modernere en handige vorm bestaat ('een boterhampasta') is het toch logisch dat we meer verbruiken, toch?
Ariane Holmes
Waarom vind ik de smoothies en sappen van fruitlab lekker? Waarom smaakt een broodje kip curry me niet en ben ik wél dol op blokjes kip met currysaus? Kortom: hoe werkt smaak? Dát wou ik weten!
En ik zocht het uit! Hanneke van The Fruit Lab bracht me in contact met Bob Cramwinkel van het Centrum voor smaakonderzoek. Bob vertelde me over het smaakmodel: een model dat elke smaakliefhebber móet kennen. Het zit als volgt ineen. Het model draait om drie pijlers die op elkaar inspelen en samen de smaaksensatie vormen.
De mond
De smaaksensatie begint in de mond. De mond tast de temperatuur én de tekstuur af. Voelt het warm of koud aan? Is het stevig/knapperig of eerder smeuïg? Word je een haar of steentje gewaar? Op basis van deze gegevens bepaal je of je dooreet of niet. De ‘mondanalyse’ bepaalt m.a.w. waardering of geruststelling. Je kan bijvoorbeeld dol zijn op sap, maar een hekel hebben aan smoothie. Dat komt misschien omdat een smoothie een heel ander mondgevoel heeft dan sap.
De tong
De tong signaleert de basismaak: smaakt het zoet, zuur of eerder zout/bitter? Ook deze ervaring bepaalt of we dooreten of niet. De 'tonganalyse' bepaalt dus net zoals de ‘mondanalyse’ waardering of geruststelling.
De neus
De achterkant van je neus bepaalt hoe je iets proeft. Globaal onderscheid de neus of iets fris (bijv. citrus) dan wel rijp is. De neusanalyse bepaalt de smaakrijkdom : water heeft bijvoorbeeld weinig smaakrijkdom, specerijen veel. Op basis hiervan bepaal je tevredenheid of genieten. Kortom: de neus bepaalt uiteindelijk of je dol bent op iets of niet.
Sterrensap!
“Ik werk uitsluitend met ingrediënten van topkwaliteit. De drankjes van the fruit lab benaderen de kwaliteit van versgeperst gewoonweg het beste.” zegt de topchef van restaurant Beluga. Sinds begin dit jaar is de chefkok tevens smaakmeester van de sappen van Fruity King. Dat betekent dat hij de dranken van the fruit lab kritisch beoordeelt op smaak en geur.
Zijn verdict:
En of hij smaakt heeft! ;-)
Gespot: lekkere t-shirts
Nu ja, of je nu voor zoet, zuur of bitter kiest: deze t-shirts vallen ongetwijfeld in de smaak!
moodboost
Waar ik écht van hou? Ontdekken. Of het nu nieuwe plekjes, mensen of nieuwe spulletjes zijn, zolang het maar leuk en verrassend is. Het gaat vaak om kleine dingen. Zo was ik laatst erg enthousiast over een wegrestaurant. Ja echt, je kan me vreemd vinden, maar daar kreeg ik zo’n instant vakantiegevoel. Het bevindt zich ter hoogte van Kruibeke (BE). Waarom ik er nu net zo’n humeurboost kreeg?
Misschien door de strakke inrichting of het zonnige terras, maar waarschijnlijk ook door mijn nieuwste ontdekking: t’amore tea. Dat is thee in heerlijke smaken zoals de ‘pure passion’ of ‘magic mint’. Leuk detail: je krijgt er een ‘little spoon of love’ bij. Kitch of niet: van liefde heb je nooit genoeg, toch? :-)
Superman eats...
Sommige groenten en fruit hebben zo’n positieve invloed op ons lichaam en onze geest dat sommigen zelfs spreken van ‘superfood’. Welke foodies dat zijn? Ik vond enkele verrassende exemplaren.
De kiwi bijvoorbeeld: dit lekkere fruit blijkt een bom van antioxidanten te zijn. Deze verdedigen ons lichaam tegen vrije radicalen. In mensentaal: ze zorgen ervoor dat je er langer jong en fris uitziet. Wist je dat de kiwi in verhouding zelfs meer vitamine C bevat dan de appelsien? Vitamine C maakt ons immuunsysteem sterker. En het is nog niet gedaan: de kiwi bevat nog meer healthy stoffen zoals vitamine E, caroteen en vezels.
Ander verrassend superfood zijn blauwe bessen. Ze bevatten veel vezels, een redelijke hoeveelheid vitamine C, foliumzuur en vooral veel antioxidanten.
Sinds enkele jaren zweer ik zelf bij groene thee. Dat blijkt nu een wel erg goede keuze te zijn: het vermindert de bloeddruk, helpt ziektes als kanker en osteoporose te voorkomen, beperkt de kans op een hartinfarct én beschermt de huid tegen veroudering. En bovenal is het ook heerlijk lekker. Gimme more superfood …
Wist je dat..
- De ananas een grote vrucht is die ontstaat uit vele kleine besjes die samensmelten
Dat verklaart de ‘schubachtige’ structuur. - Het eetgedrag van de mens genetisch bepaald is Dat hebben wetenschappers van het Duitse instituut voor voedingsonderzoek in Potsdam ontdekt. Mensen met een bepaald gen die daardoor bijvoorbeeld bittere stoffen goed waarnemen, blijken niet van spinazie en kool te houden. Wie die bittere stoffen niet waarneemt, heeft dan weer de neiging om meer vet te eten. De afkeer van een bepaald voedingselement kan dus wel degelijk erfelijk zijn.
- Tomaten vaak beschouwd worden als een groente, maar eigenlijk een fruitsoort is Ze behoren tot dezelfde familie als de aardappel, de paprika en de aubergine.
... het Oosten
Mag ik u voorstellen: ontdekt in het oosten van Siberië, Korea, Japan, Oost-Rusland en China, maar binnenkort ook bij ons: de kiwibes.
De kiwibes is een kleine kiwivrucht (ongeveer zo groot als een druif) die je volledig, dus mét schil, eet. Dat kan omdat de schil geen haartjes heeft. Het vruchtvlees is zacht en sappig en heeft een uitgesproken zoete smaak. In de vrucht zitten tientallen tot honderden kleine, donkere pitjes. En net zoals de gewone kiwi bevat het bovendien een flinke dosis vitamine C.
De commerciële wereld ziet de komst van de kiwibes alvast zitten. De hedendaagse consument wil een gezond voedingsmiddel dat snel en makkelijk gegeten kan worden tijdens een drukke werkdag. De kiwibes past perfect in dat plaatje. Bovendien is het in tegenstelling tot de gewone kiwi in onze contreien perfect te telen. Je hoort het: de gewone kiwi is bij deze zonder meer passé!
... het Westen
Bewuster omgaan met voeding is hot. Ook grote multinationals hebben het inmiddels begrepen: als ze niet mee op de (gezonde) kar springen, zullen ze op termijn ongetwijfeld in populariteit (lees: winst) inboeten. Bovendien is zo'n 'gezonde, frisse wind' goed voor hun statistieken, nietwaar? ("we hebben ook gezonde producten in huis")
Ook Burger King heeft nu frietjes op basis van ... appel. Appels van Empire, Jonagold, Gala en Braeburn vullen afwisselend de frietbakjes. Voor je denkt een nieuwe frietsmaak te hebben ontdekt: deze appelfrietjes zijn niet gefrituurd! Wat dan wel? Netjes versneden en in een fancy frietbakje gestopt. In de VS wonnen ze alvast de prijs voor het meest kindvriendelijke product van 2008.
Ken jij je smaakcode al?
 |  |  |
Wist je dat...
- we naast zuur, zoet, zout en bitter ook umami proevenDat is een soort hartige bouillonachtige vleessmaak.
- hoe verser het fruit, hoe meer vitaminen ze bevatten
- de kiwi eigenlijk uit China komt De Chinezen noemden het Chinese kruisbes. In Nieuw-Zeeland is de naam veranderd naar kiwi. De naam komt van de kiwivogel, een Nieuw-Zeelandse loopvogel met bruine veren, die wel wat weg heeft van de schil van de kiwi.
- behalve de tong, ook de mondholte smaakreceptoren bevat Die bevinden zich achterin de mondholte.
- peren en appels familie zijn van de rozen
Tien geboden voor smakelijk eten en drinken
1) Gij zult altijd vers kopen.
2) Gij zult aandacht besteden aan de ingrediënten.
3) Gij zult uw eigen smakenpalet (her)ontdekken.
4) Gij zult u niet laten misleiden door verpakking of reclame.
5) Gij zult genieten van iedere hap of slok.
6) Gij zult merken uitproberen en smaken vergelijken.
7) Gij zult openstaan voor nieuwe smaaksensaties.
8) Gij zult bewaarmiddelen en kleurstoffen verwerpen.
9) Gij zult de seizoenen respecteren.
10) Gij zult leren proeven.
Het smakenpalet
Smaken verschillen. En dat geldt – gelukkig maar – niet alleen voor eten en drinken :-) Iedereen heeft een ander smakenpalet. Maar iedereen proeft wel dezelfde basissmaken: zoet, zuur, zout, bitter en umami.
Hoe mijn smakenpalet eruit ziet? Heel divers. Ik ben zoet in de ochtend (figuurlijk dan toch :-)) en in de avond (krijg ik vaak zin in ijs). Vanaf ’s middags ben ik eerder zout en bitter. Zuur ben ik zelden :-) Nee hoor, natuurlijk ben ik ook zuur! Al heb ik zuur het liefst in combinatie met zoet.
The fruit lab ontwikkelde samen met smaakexperts een smaakkubus. Op basis van je vijf favoriete fruitsoorten wordt je smaakbalans bepaald en daarmee ook je plaats in de smaakkubus. Je krijgt ook een persoonlijk smaakgeheim. Zo ontdek je misschien een nieuwe smaaksensatie.
Bij mij is dat duindoorn! Had er eerlijk gezegd nog nooit van gehoord. Maar toen ik de foto zag, werd ik helemaal nostalgisch. Dat zijn namelijk de besjes die ik vroeger in de vakantie met mijn grootmoeder ging plukken. En of ik ze lekker vind! Ik ben er he-le-maal zot van (al was het maar omdat ze me aan mijn jeugd herinneren)!
Doe zelf de test, ontdek je smaak en laat weten of het bij jou ook klopt.
Mindfulness
Mindfulness is een andere manier van leven. Het is je bewust zijn van dingen waaraan we gewoonlijk geen aandacht besteden. Het is met twee voeten in het leven staan. Genieten van het moment. Kortom: leven in het nu.
Tomorrow is a mystery
Today is a gift
It is called present
Er is goed nieuws: mindfulness kan je leren! Bijvoorbeeld door de eerste hap van een maaltijd met volle aandacht te proeven. Je leert zo stilstaan bij het nu. En bij wat je echt lekker vindt. Want ook proeven moet je leren.
Wij zijn alvast fan!
STOP de smaakvervlakking!
Misschien heb je het zelf ook al opgemerkt. Er is tegenwoordig zoveel kunstmatig voedsel en drank in omloop dat echte, pure smaak nog nauwelijks bestaat. Of – erger nog – nog nauwelijks wordt opgemerkt. Authenticiteit lijkt plaats te hebben gemaakt voor allerlei kunstmatige toevoegingen en mixen.
Deze (bedroevende) tendens gaat hand in hand met de snelheid waarin we leven. Niet dat we nooit de tijd nemen om te eten en drinken. Maar door ons hectische bestaan zijn we het afgeleerd om écht (tijd te nemen om) te proeven. We zijn letterlijk en figuurlijk onze smaak verloren.
Een nieuwe smaakcultuur tot stand brengen, waarbij echte smaak terugkomt, begint met aandacht voor smaak. Want van smaak moet je je bewust zijn. Als je niet écht proeft, kan iets je ook niet écht smaken. Het is ook aandacht voor de producten die je eet of drinkt. Echte, authentieke smaak vind je in verse, kwaliteitsvolle producten. Kunstmatige toevoegingen zijn niets anders dan simulatie van smaak. Paradoxaal genoeg, geven ze ons vaak wel de illusie dat we ‘smakelijk’ eten.
De laatste jaren lijkt het tij met zaken als ‘mindfulness’ en ‘slow food’ – gelukkig – stilaan te keren. Ook de overheid is met het ‘ik kies bewust’ - logo op de goede weg om de consument te helpen om zich in het kluwen van misleidende boodschappen een goede ‘smaakvolle’ keuze te maken.
Ook the fruit lab is ontstaan in het licht van de strijd tegen de smaakvervlakking. Dat is de verdienste van een team met passie voor lekker (smakelijk) eten en drinken. Met liefde voor authentieke smaak. Ze ontwikkelden échte sappen met respect voor de vrucht: voor haar natuurlijke, authentieke, smaak. Eén miljoen verkochte flesjes later kunnen we wel stellen dat Nederlanders maar al te graag de strijd aangaan tegen smaakvervlakking. Dat smaakt duidelijk naar meer!
Welkom
Welkom op het nieuwe blog van the fruit lab. Binnenkort zal de eerste post verschijnen.
Tot die tijd kan je ons bezoeken op de site van the fruit lab.